Luật Tự Nhiên và Phương Trình Tư Vấn: Chìa Khóa Để Khám Phá Sự Thật, Vượt Qua Những Giới Hạn và Xây Dựng Một Cuộc Sống Đầy Ý Nghĩa
Chào mừng bạn đến với một cuộc hành trình sâu sắc vào những nguyên lý cơ bản nhất chi phối vũ trụ, cuộc sống con người và đặc biệt là con đường dẫn đến thành công trong kinh doanh và tư vấn. Bài viết này sẽ đi sâu vào hai khái niệm cốt lõi mà có lẽ bạn chưa từng nghe đến trước đây: Luật Tự Nhiên (Natural Law) và Phương Trình Tư Vấn (Consulting Equation). Đây không chỉ là những lý thuyết trừu tượng, mà là những công cụ vô cùng mạnh mẽ, có khả năng biến đổi hoàn toàn cách bạn nhìn nhận thế giới, cách bạn đưa ra quyết định và cách bạn kiến tạo giá trị.
Sam Ovens, người sáng lập chương trình Consulting Accelerator, nhấn mạnh rằng bài học này là “cực kỳ quan trọng”. Luật Tự Nhiên là quy luật chi phối mọi thứ, cách vạn vật vận hành trong vũ trụ này. Còn Phương Trình Tư Vấn, như tên gọi của nó, là công thức toán học cơ bản mà hoạt động tư vấn dựa vào. Khi hiểu được và áp dụng hai nguyên lý này, bạn sẽ không bao giờ bị mắc kẹt trong những tình huống không thể tìm ra giải pháp, bởi vì chúng chịu trách nhiệm cho mọi thứ, một cách đúng nghĩa đen.
Trong bài luận này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá:
- Luật Tự Nhiên là gì và tại sao nó lại có tầm quan trọng tối thượng.
- Mối quan hệ nhân quả (cause and effect) và phương trình chi phối sự tiến hóa của vũ trụ và cuộc sống con người.
- Tại sao đa số mọi người lại phải chịu đựng và trở thành nạn nhân của cuộc sống do sự dễ mắc lỗi của con người (human fallibility) xuất phát từ ba yếu tố chính.
- Kỳ quan thứ tám của thế giới – một khái niệm mà có lẽ bạn chưa từng sử dụng trong kinh doanh hay cuộc sống của mình.
- Cuối cùng, chúng ta sẽ đi sâu vào Phương Trình Tư Vấn, một phương trình đơn giản nhưng có thể giúp chúng ta tìm ra giải pháp chính xác trong mọi tình huống và tạo ra giá trị với tư cách là một nhà tư vấn.
Đây là một bài học cực kỳ quan trọng, có thể giúp bạn chuyển từ một vị trí khó khăn – ví dụ, đang trong tình trạng “cháy túi”, sống cùng cha mẹ và cảm thấy mình không biết gì – sang một người có kiến thức và khả năng kiếm tiền. Hãy cùng bắt đầu và khám phá những sự thật nền tảng này.
Phần 1: Luật Tự Nhiên – Chân Lý Tối Hậu của Sự Tồn Tại
Luật Tự Nhiên là gì?
Luật Tự Nhiên, theo Sam Ovens, là quy luật của tự nhiên, là cách mọi thứ hoạt động. Đó là “luật chi phối”, “luật của toàn bộ vũ trụ”, “luật của mọi thứ”. Nó quan trọng đến mức nếu “mỗi một con người trên trái đất cùng nhau suy nghĩ, thì trí tuệ tổng hợp đó vẫn không có cơ hội so sánh với luật tự nhiên”. Điều này nhấn mạnh sức mạnh và sự vượt trội tuyệt đối của Luật Tự Nhiên so với mọi trí tuệ hay nỗ lực của con người.
Albert Einstein đã từng nói: “Sự hài hòa của luật tự nhiên cho thấy một trí tuệ siêu việt đến mức, so với nó, tất cả tư duy và hành động có hệ thống của con người đều chỉ là sự phản ánh hoàn toàn không đáng kể.”. Câu nói này củng cố ý tưởng rằng Luật Tự Nhiên là một lực lượng vĩ đại và toàn năng, mà con người thường có xu hướng quên đi.
Từ góc độ của Sam Ovens, Luật Tự Nhiên áp dụng cho mọi sinh vật trong vũ trụ mọi lúc, bất kể nỗ lực của họ. Đơn giản là không thể thoát khỏi Luật Tự Nhiên. Không có con người, chính phủ, văn hóa hay lực lượng nào có thể chống lại hoặc thay đổi nó. Nói một cách đơn giản, Luật Tự Nhiên là chân lý tối hậu của sự tồn tại. Điều này có nghĩa là, dù chúng ta có tiến hóa đến đâu, có công nghệ tiên tiến đến mức nào, hoặc thuộc về bất kỳ nền văn hóa hay quốc gia nào, chúng ta cũng không thể thay đổi được Luật Tự Nhiên. Nó là sự thật cơ bản của vũ trụ.
Luật Tự Nhiên và Kinh nghiệm Sống của Con người
Trong cuộc sống, con người trải qua vô vàn thử thách, thất bại, thành công và mất mát. Mỗi kinh nghiệm đều cung cấp cho chúng ta phản hồi (feedback) và khả năng thu thập trí tuệ thế gian (worldly wisdom). Trí tuệ này giúp chúng ta làm nhiều hơn những gì hiệu quả và ít hơn những gì không hiệu quả, dẫn đến một cuộc sống hạnh phúc và nằm trong tầm kiểm soát của chúng ta.
Tuy nhiên, vấn đề là hầu hết mọi người lại lặp đi lặp lại những sai lầm cũ, mong đợi một kết quả khác, rồi đổ lỗi cho người khác hoặc các yếu tố bên ngoài về những bất hạnh của mình. Họ chọn tin vào một thực tế sai lầm đối lập với Luật Tự Nhiên, và cuối cùng sống một cuộc đời buồn bã mà họ tin rằng nằm ngoài tầm kiểm soát của mình.
Hãy lấy ví dụ về việc vấp ngã. Khi chúng ta vấp ngã và bị trầy đầu gối, đó là một trải nghiệm đau đớn, nhưng nó cung cấp cho chúng ta phản hồi. Đó không phải là một thất bại, mà là một phản hồi. Chúng ta học được rằng “đừng quá vụng về” hoặc “đừng nhắm mắt khi chạy”. Chúng ta tự trách mình vì sự vụng về đó, không đổ lỗi cho ai khác, và nhờ vậy chúng ta học hỏi và trưởng thành. Bằng cách mắc nhiều lỗi và tìm ra sự thật, chúng ta dần dần ít vấp ngã hơn và biết cách tránh những sai lầm tương tự.
Làm Chủ Luật Tự Nhiên: Học Hỏi, Phản Hồi và Trách Nhiệm Cá Nhân
Những “bậc thầy vĩ đại” trong lịch sử đã học cách nhìn cuộc đời mình như một chuỗi thí nghiệm khoa học không ngừng. Với mỗi thí nghiệm, họ suy ngẫm về kết quả và học hỏi từ nó. Một người sống theo cách này sẽ ngày càng tiến gần hơn đến chân lý tối hậu và sống một cuộc đời hài hòa với Luật Tự Nhiên. Người hài hòa với Luật Tự Nhiên sẽ mơ ước một điều gì đó, rồi kiến tạo nó thành hiện thực.
Ngược lại, phần lớn mọi người khi trải qua bất hạnh, thay vì nhận trách nhiệm và học hỏi từ đó, họ lại đổ lỗi cho điều gì đó hoặc người khác. Khi bạn làm điều này đủ nhiều, cuộc sống của bạn sẽ nằm ngoài tầm kiểm soát. Bạn sẽ nhìn vào người khác hoặc một lực lượng nào đó như là điều duy nhất có thể mang lại cho bạn cuộc sống mà bạn muốn. “Đó là lỗi của chính phủ”, “do tin tức xấu”, “do sự kiện này”, “do người kia”, “do gia đình tôi”, “tôi không có đủ thời gian”. Bất cứ khi nào bạn đổ lỗi cho điều gì đó không phải là chính mình, đó là lúc bạn trở thành nạn nhân.
Những người làm chủ mọi thứ trên thế giới này là những người chịu trách nhiệm. Khi họ thất bại, họ suy ngẫm và học hỏi. Khi họ học được sự thật, họ ghi nhớ nó và không ngừng tiến gần hơn đến chân lý. Khi bạn sống một cuộc đời rất gần với Luật Tự Nhiên, bạn thực sự có thể mơ ước một điều gì đó và biến nó thành hiện thực. Sam Ovens khẳng định rằng ông có thể mơ ước điều mình muốn trong tương lai và biến nó thành sự thật, năm này qua năm khác. Sự thành công của ông, từ việc kiếm được rất nhiều tiền, chuyển đến các quốc gia khác và có được căn hộ như ý, không phải là ngẫu nhiên mà là kết quả của việc thiết kế, xây dựng và thực hiện theo kế hoạch, thông qua việc hiểu Luật Tự Nhiên và mọi thứ.
Luật Tự Nhiên: Mối Quan Hệ Nhân Quả Đơn Giản (Cause and Effect)
Về cơ bản, Luật Tự Nhiên chính là mối quan hệ nhân quả. Nó có thể được hình dung bằng một sơ đồ đơn giản gồm ba giai đoạn: Luận đề (Thesis), Phản đề (Antithesis) và Tổng đề (Synthesis).
- Luận đề (Thesis): Là trạng thái ban đầu, tình huống hiện tại của bạn.
- Phản đề (Antithesis): Là một yếu tố bên ngoài, một sự kiện, một hành động hoặc một lực lượng nào đó mà luận đề tiếp xúc. Đây là sự “va chạm” giữa hai điều.
- Tổng đề (Synthesis): Là kết quả, trạng thái mới sau khi luận đề tiếp xúc với phản đề. Tổng đề này sau đó trở thành luận đề mới, và chu trình tiếp tục.
Đây là quy luật của tự nhiên, quy luật của vũ trụ, của sự tiến hóa và của mọi thứ. Ví dụ, nếu bạn đang ở trong tình trạng hiện tại (luận đề), rồi bạn tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (phản đề), thì kết quả (tổng đề) sẽ là bạn bị cháy nắng hoặc có một làn da rám nắng. Mọi thứ đều tuân theo quy tắc này. Đây chính là phương trình của nhân quả: nếu có một tình huống và chúng ta áp dụng một điều khác vào tình huống đó, thì một điều gì đó sẽ xảy ra từ tình huống đó.
Sam Ovens thừa nhận rằng điều này có vẻ quá đơn giản để có giá trị, nhưng ông khẳng định đây thực sự là công thức chi phối mọi sự tiến hóa và mọi sự tồn tại. Nó có thể được rút gọn thành một phương trình đơn giản cho chúng ta, những nhà tư vấn và con người.
Phần 2: Phương Trình Tư Vấn và Phương Trình Cuộc Sống – Công Thức Cho Ước Mơ Của Bạn
Phương trình này không chỉ là một công cụ để hiểu Luật Tự Nhiên, mà còn là bản đồ để đạt được những ước mơ của bạn. Đó là công thức:
C + PE^T = D
Chúng ta sẽ đi sâu vào từng yếu tố của phương trình này:
- D là Ước mơ (Dream) của bạn: D là điều bạn muốn. Đó là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Bạn cần phải định nghĩa ước mơ của mình. Sam Ovens nhấn mạnh rằng hầu hết mọi người thậm chí không bao giờ làm điều này, họ không nghĩ về điều họ muốn. Nếu bạn không nghĩ về điều bạn muốn, bạn chắc chắn sẽ không bao giờ đạt được nó. Hãy tưởng tượng bạn đến sân bay mà không biết mình muốn đi đâu; bạn có thể lên một chuyến bay ngẫu nhiên và kết thúc ở một nơi bạn không mong muốn. Tương tự, nếu bạn không định nghĩa điều bạn muốn, bạn sẽ kết thúc ở một nơi ngẫu nhiên trong cuộc sống và nhận ra rằng “đây không phải là nơi mình muốn đến”.
- Bước 1: Định nghĩa chính xác điều bạn muốn. Đó có thể là bất cứ điều gì, bạn chỉ cần định nghĩa một thứ gì đó. Đừng lo lắng nếu nó sai, bạn luôn có thể thay đổi sau này, nhưng bạn PHẢI định nghĩa một thứ gì đó.
- Ví dụ: Ước mơ của tôi là có 1.000.000 đô la trong ngân hàng.
- C là Tình huống Hiện tại (Current situation) của bạn: C là những gì bạn đang có ngay bây giờ. Rất dễ để định nghĩa, ví dụ, số tiền trong tài khoản ngân hàng của bạn hiện tại.
- Ví dụ: Tôi có 500 đô la trong ngân hàng hiện tại.
- P là Kế hoạch (Plan) của bạn: P là kế hoạch của bạn. Đó là lộ trình bạn sẽ thực hiện để đi từ tình huống hiện tại (C) đến ước mơ (D).
- Ví dụ: Kế hoạch của tôi: Chọn một thị trường ngách, tập trung vào việc có được kỹ năng và kiến thức trong thị trường ngách đó, tìm kiếm khách hàng, mở rộng quy mô và có một người cố vấn.
- E là Thực thi (Execution) hàng ngày của kế hoạch đó: E là hành động hàng ngày của bạn để thực hiện kế hoạch. Không có ý nghĩa gì khi chỉ có một kế hoạch; chúng ta cần thực hiện kế hoạch đó, chúng ta cần làm việc. Kế hoạch tốt nhất trên thế giới cũng sẽ không có tác dụng gì nếu chúng ta không thực hiện nó.
- Ví dụ: Thực thi của tôi: Không xem TV hôm nay, không uống rượu hoặc tiệc tùng hôm nay, tiết kiệm và dành mọi phút giây tỉnh táo để thực hiện hôm nay, tập trung vào việc thực thi một cách mạnh mẽ.
- T là Thời gian (Time) (số mũ): Biểu tượng “^” đại diện cho một số mũ, tức là lũy thừa. Số mũ là khi bạn nâng một cái gì đó lên một lũy thừa, đó là một quy luật lũy thừa (power law). Nếu bạn đặt 5 lên lũy thừa 10, bạn sẽ nhận được 9.765.625. Con số này lớn đến mức khó tin, và đó chính là tác động của lũy thừa. Nó có nghĩa là 5 nhân 5, rồi tiếp tục nhân với chính nó. Đây là những gì chúng ta gọi là quy luật lũy thừa, ví dụ như thang Richter trong động đất.
- Đây là lý do tại sao khoảng cách giữa người giàu và người nghèo tạo thành một đường cong rất dốc: người giàu ngày càng giàu hơn và người nghèo ngày càng nghèo hơn. Khi bạn có nhiều tiền, việc kiếm thêm tiền trở nên dễ dàng hơn rất nhiều vì mọi thứ tích lũy kép (compound). Hầu hết mọi người không tính đến điều này. Thời gian không chỉ là một biến số tuyến tính mà là một yếu tố lũy thừa, làm cho tác động của hành động của chúng ta trở nên mạnh mẽ hơn theo cấp số nhân theo thời gian.
- Ví dụ: Nếu chúng ta thực hiện kế hoạch và thực thi đó mỗi ngày trong 365 ngày (1 năm).
Bằng cách kết hợp các yếu tố này, chúng ta có thể thấy một bức tranh rõ ràng về cách đạt được ước mơ của mình:
C ($500) + P (Chọn ngách, kỹ năng, khách hàng, mở rộng, mentor) x E (Không TV, không rượu, tiết kiệm, hành động mạnh mẽ) ^ T (365 ngày) = D ($1.000.000)
Sam Ovens nhấn mạnh rằng cuộc sống không phải chỉ xảy ra ngẫu nhiên. Mọi thứ đều là nhân quả. Chúng ta có thể sử dụng phương trình này để tìm ra chính xác cách đạt được nơi chúng ta muốn đến. Mặc dù phương trình này có vẻ đơn giản, nhưng nó lại cực kỳ mạnh mẽ vì hầu hết mọi người đều nghĩ rằng cuộc sống phức tạp hơn nhiều.
Phần 3: Tính Dễ Mắc Lỗi của Con Người – Tại Sao Đa Số Phải Chịu Đựng?
Vậy tại sao hầu hết mọi người lại không kiểm soát được cuộc sống của mình và sống theo ước mơ của họ? Sam Ovens giải thích rằng điều này liên quan đến kiến thức, trí nhớ và thời gian – ba yếu tố tạo nên tính dễ mắc lỗi của con người (human fallibility). Đây là lý do tại sao hầu hết mọi người phải chịu đựng như một nạn nhân của cuộc sống và tin rằng mọi thứ phức tạp hơn những gì Sam Ovens vừa trình bày.
1. Kiến Thức (Knowledge): “Quyền Lực Thật Sự”
Vấn đề đầu tiên là kiến thức. Hầu hết mọi người không tìm kiếm sự thật và không quan tâm đến việc tích lũy trí tuệ thế gian. Sam Ovens khẳng định rằng kiến thức thực sự là quyền lực, và nếu không có nó, một người sẽ phải chịu đựng vô vàn.
Nếu không có kiến thức, bạn thậm chí không biết mình có nên hạnh phúc hay không. Bạn có thể không hạnh phúc mà không biết tại sao. Bạn hoàn toàn không biết phải làm gì nếu không có kiến thức. Kiến thức là điều quan trọng nhất: bạn cần hiểu bản thân, tâm trí mình, cách thế giới hoạt động và cách tìm ra sự thật.
Hầu hết mọi người không muốn học hỏi, hoặc họ nghĩ rằng việc học của họ đã kết thúc sau khi tốt nghiệp đại học, hoặc họ đến một độ tuổi nhất định và nghĩ rằng “tôi không cần học thêm gì nữa”. Đây là lý do tại sao nhiều người đi trên đường và tự hỏi tại sao mọi thứ không diễn ra theo ý họ, tại sao họ không có tiền, tại sao xe của họ luôn hỏng hóc, tại sao mọi thứ dường như nằm ngoài tầm kiểm soát. Họ không dừng lại để nghĩ rằng có lẽ là vì họ chưa học được cách mọi thứ hoạt động.
Để làm chủ Luật Tự Nhiên, bạn PHẢI hứa với chính mình rằng sẽ trở thành một người học hỏi nhiệt tình với niềm đam mê tích lũy trí tuệ thế gian. Bạn phải mở rộng tâm trí mình và quyết định rằng bạn sẽ học hỏi. Nếu bạn không biết thế giới hoạt động như thế nào, bạn sẽ luôn phải chịu đựng như một nạn nhân.
2. Trí Nhớ (Memory): “Sự Thật Nguy Hiểm”
Thứ hai là trí nhớ. Hầu hết mọi người tin rằng ký ức của họ về các sự kiện trong quá khứ là chính xác và không bị hiểu sai hay thay đổi. Tuy nhiên, Sam Ovens nhấn mạnh rằng ký ức của chúng ta dễ mắc lỗi một cách nguy hiểm, nhưng hầu hết mọi người lại tin chúng là sự thật.
Điều chúng ta đang bắt đầu khám phá về bộ não con người là ký ức thay đổi. Khi bạn trải nghiệm một điều gì đó, để lưu trữ ký ức đó trong não, bạn cần rút gọn trải nghiệm đó thành một câu, thành một chuỗi từ. Những từ đó sử dụng hệ thống ngôn ngữ của bạn (tiếng Anh, tiếng Việt, v.v.). Bạn lấy một tình huống phức tạp và rút gọn nó thành một câu, ví dụ: “Người đó đã làm điều gì đó xấu với tôi, tôi vấp ngã và tất cả là lỗi của họ, họ thật tệ”. Chúng ta lưu trữ ký ức đó, nhưng theo thời gian, ngôn ngữ của chúng ta phát triển, và chúng ta học được những điều khác về thế giới. Tại thời điểm chúng ta tạo ký ức đó, ngôn ngữ của chúng ta có thể chưa đủ phát triển để lưu trữ ký ức đó một cách chính xác, hoặc sự hiểu biết của chúng ta về cuộc sống có thể không giống như bây giờ. Sự hiểu biết mới này có nghĩa là ký ức cũ hoàn toàn không chính xác.
Điều này đang xảy ra rất nhiều; chúng ta thấy rằng ký ức của mình về mọi thứ thường hoàn toàn không chính xác. Khi con người phát triển và già đi, não bộ của họ phát triển, tạo ra các đường dẫn thần kinh khác nhau, thích nghi và hợp nhất. Điều này có thể thay đổi ký ức hoàn toàn. Mọi người cần hiểu rằng chỉ vì bạn có thể nhớ một điều gì đó theo một cách cụ thể không có nghĩa là nó đã xảy ra như vậy. Một trong những điều nguy hiểm nhất mà con người có là chính trí nhớ của họ.
Nhiều người, khi tham gia các khóa đào tạo để thành công, không thể thoát khỏi quá khứ của họ. Họ liên tục nghĩ về quá khứ và nói những điều như: “Tôi đã thử quảng cáo Facebook rồi và nó không hiệu quả, do đó quảng cáo Facebook không hiệu quả”. Điều này thật điên rồ! Nếu ký ức của một người nói với họ rằng quảng cáo Facebook không hiệu quả, thì tại sao người khác lại có thể kiếm được rất nhiều tiền từ nó?. Hoặc “Tôi đã thử gọi điện bán hàng và không hiệu quả, nên tôi sẽ không thử nữa”. Điều này là điên rồ, có thể họ đã ghi nhớ điều đó một cách sai lệch. Điều rất quan trọng là chúng ta phải hiểu rằng ký ức của chúng ta rất dễ mắc lỗi và hầu hết thời gian, trí nhớ con người hoàn toàn sai.
Để làm chủ Luật Tự Nhiên, bạn PHẢI hứa sẽ đối mặt với các hệ thống niềm tin cũ và cài đặt một mô hình tư duy và thế giới quan mới. Những người có hệ thống niềm tin và thế giới quan chính xác sẽ kiếm được nhiều tiền và sống đúng theo cách họ muốn. Họ không xem cuộc sống là một trò chơi may rủi, mà là những gì họ tạo ra từ nó.
3. Thời Gian (Time): “Lực Lượng Bị Hiểu Lầm Nhất”
Vấn đề thứ ba, và có lẽ là quan trọng nhất, là thời gian. Hầu hết mọi người không thể liên kết nhân quả vì hai yếu tố này cách xa nhau theo thời gian, nơi mà hiệu quả mang lại ít manh mối trong ngắn hạn, nhưng lại có manh mối theo cấp số nhân trong dài hạn. Nói một cách đơn giản, hầu hết mọi người bỏ cuộc vì họ không thể thấy hiệu quả ngay lập tức từ nguyên nhân, hoặc họ thấy hiệu quả nhưng lại quên mất điều gì đã thực sự gây ra nó do ký ức phai nhạt theo thời gian.
Khi ai đó thực hiện một hành động ngay bây giờ, họ không thấy được hiệu quả của hành động đó. Ví dụ, một người có thể dành cả ngày để bắt đầu kinh doanh, nhưng không thấy nhiều tiền đổ vào tài khoản ngân hàng của mình, nên họ nghĩ: “Ôi, lãng phí thời gian. Tôi đã dành cả ngày cho việc này mà không kiếm được đồng nào, vậy là nó không hiệu quả”. Điều mà mọi người không hiểu là nhân quả được trải dài theo thời gian. Nếu bạn thực hiện một hành động hôm nay, bạn sẽ không thấy toàn bộ hiệu quả của hành động đó cho đến nhiều năm sau. Bạn sẽ bắt đầu thấy một số hiệu quả, nhưng hiệu quả lớn sẽ chỉ xuất hiện sau này. Điều này giống như lãi kép.
Sam Ovens gọi đây là tính dễ mắc lỗi của con người (human fallibility): sự thiếu kiến thức, trí nhớ tồi tệ (nhưng lại coi đó là sự thật tuyệt đối) và việc không hiểu cách thời gian hoạt động. Thời gian làm mọi thứ tích lũy kép (compounds). Một hành động được thực hiện hôm nay sẽ có hiệu quả theo cấp số nhân trong tương lai. Nếu bạn chỉ tiết kiệm một đô la mỗi ngày bây giờ, tất cả những gì bạn thấy là một đô la trong tài khoản, rồi một đô la nữa, nhưng sau này trong cuộc đời, số tiền đó sẽ trị giá hàng triệu. Hầu hết mọi người không thấy điều đó vì họ chỉ nhìn vào ngắn hạn.
Thời Gian: Đường Cong Hiệu Ứng vs. Đường Cong Trí Nhớ
Thời gian có lẽ là lực lượng bị hiểu lầm nhất trên thế giới. Hầu hết mọi người nghĩ thời gian là một đường thẳng tuyến tính: “Có 24 giờ trong một ngày”. Nhưng thực tế, nó hoạt động theo một cách hoàn toàn khác.
- Hiệu ứng so với Thời gian (Effect vs. Time): Nó tuân theo một đường cong lũy thừa (exponential curve). Nếu bạn thực hiện một hành động ngay bây giờ, ví dụ, bắt đầu kinh doanh và nghiên cứu, bạn sẽ chỉ thấy một hiệu ứng rất nhỏ hôm nay. “Tôi có năm trang nghiên cứu ngách, kết quả đâu rồi?”. Nhưng theo thời gian, hiệu ứng đó bắt đầu tăng lên theo cấp số nhân.
- Sam Ovens kể lại rằng ban đầu, ông không thấy kết quả ngay lập tức từ công việc khó khăn của mình. Vài năm sau, đột nhiên “tiền từ đâu ra vậy?”. Đó là khi ông nhận ra mình đang thu thập lãi kép từ tất cả những gì đã làm trong năm năm qua, và đường cong tăng trưởng của ông bắt đầu dốc lên.
- Ông từ lỗ trong năm đầu tiên, lên $100k, rồi $500k, $1.2M, $2.4M, $18.25M, và dự kiến sẽ đạt hơn $50M trong năm nay và $100M trong năm tới. Ông nhấn mạnh rằng số tiền ông kiếm được bây giờ không phải từ công việc năm nay, mà là hiệu ứng tích lũy từ công việc đã làm từ những ngày đầu tiên. Điều này cho thấy nhân quả hoạt động như thế nào: một hành động bây giờ sẽ có hiệu ứng cong lên theo cấp số nhân.
- Trí nhớ so với Thời gian (Memory vs. Time): Ngược lại, trí nhớ con người lại có một đường cong hoàn toàn khác. Độ chính xác của trí nhớ giảm dần theo cấp số nhân theo thời gian. Trí nhớ của chúng ta rất tốt ngay bây giờ, nhưng càng về sau, nó càng mờ nhạt và kém chính xác. Cuối cùng, chúng ta đạt đến một điểm mà rất khó để nhớ được điều gì đã xảy ra.
- Thử thách nhỏ: Hai tuần trước, bạn đã ăn gì vào bữa trưa? Hai tháng trước, bạn đã ăn gì vào bữa sáng? Ngày 13 tháng 8 khi bạn ba tuổi, bạn đã làm gì? Hầu hết mọi người không thể nhớ được những điều này. Trí nhớ con người không phải là một điều tuyệt vời không bao giờ sai sót; nó rất không chính xác.
Sự Va Chạm Của Hai Đường Cong: Lý Do Thất Bại của Con Người
Điều thú vị là hai đường cong này hoạt động theo chiều ngược lại nhau. Nhân quả là quy luật chi phối thế giới. Mọi người không trở nên giàu có, khỏe mạnh, chiến thắng marathon hay sống hạnh phúc một cách ngẫu nhiên. Xã hội thường cho rằng người giàu chỉ là may mắn hoặc việc trở nên giàu có là một điều kỳ diệu hoặc bất khả thi. Nhưng đó không phải là sự thật; đó là nhân quả.
Chúng ta liên tục quên đi điều này vì hai đường cong lũy thừa này hoạt động đối nghịch nhau. Nếu bạn thực hiện một hành động ngay hôm nay và không thấy nhiều phần thưởng cho hành động đó, ví dụ, dành một ngày làm việc cho doanh nghiệp mà không thấy nhiều kết quả, bạn có một ký ức rất tốt về điều đó: “Tôi đã làm rất nhiều việc hôm nay nhưng không nhận được nhiều kết quả”. Nhưng theo thời gian, công việc đó bắt đầu mang lại nhiều kết quả hơn.
Vấn đề nảy sinh khi hiệu ứng tăng lên, nhưng trí nhớ về nguyên nhân lại mờ nhạt. Một năm sau, bạn nhận được một cuộc gọi từ một người bạn đã nói chuyện cách đây một năm, họ muốn hợp tác. Bạn sẽ nghĩ: “Ôi, điều này thật bất ngờ, từ đâu mà ra vậy?”. Đó là vì bạn đã quên mất mình đã làm gì một năm trước. Có thể một năm trước bạn đã dành một ngày làm việc cho doanh nghiệp rồi bỏ cuộc. Bây giờ bạn lại nghĩ: “Đó là một sự may mắn, tại sao không có nhiều điều như vậy xảy ra nữa?”. Đó là bởi vì bạn đã bỏ cuộc và không thể nhớ được nguyên nhân nào đã tạo ra hiệu ứng đó.
Thường thì, vào thời điểm chúng ta nhận được hiệu ứng theo cấp số nhân từ một hành động, chúng ta đã quên mất hành động nào đã gây ra nó. Đây chính là điều khiến con người dễ mắc lỗi. Một hành động được thực hiện ở thời điểm hiện tại có ít hiệu ứng và ký ức mạnh mẽ để chứng kiến nó và xây dựng hệ thống niềm tin. Tuy nhiên, chính hành động đó lại có hiệu ứng theo cấp số nhân ở một thời điểm sau này, với rất ít hoặc không có ký ức nào để nhớ về nguyên nhân đã gây ra nó.
Hai Lý Do Chính Khiến Hầu Hết Mọi Người Thất Bại:
- Bỏ cuộc quá sớm: Mọi người bắt đầu một hành trình và không thể thấy hiệu quả ngay lập tức từ nguyên nhân, nên họ bỏ cuộc trước khi đạt đến điểm mà hiệu quả bắt đầu tích lũy kép. Họ tìm kiếm hiệu ứng trong ngắn hạn và không bao giờ kiên trì đủ lâu để hiệu ứng bắt đầu tích lũy.
- Quên nguyên nhân: Những người kiên trì đủ lâu để trải nghiệm hiệu ứng tích lũy kép thường quên mất nguyên nhân nào đã tạo ra nó. Điều này làm cho mọi thứ dường như hỗn loạn và nằm ngoài tầm kiểm soát của họ. Họ thay đổi những điều không hề bị hỏng hóc, tự hỏi tại sao doanh nghiệp của họ không còn thành công nữa.
Đây là điều nguy hiểm mà chúng ta, với tư cách là con người, phải đối mặt. Nhân quả được trải dài theo thời gian và có một đường cong lũy thừa theo một chiều, trong khi trí nhớ của chúng ta mờ nhạt dần theo một đường cong lũy thừa theo chiều ngược lại. Điều này có nghĩa là một hành động chúng ta thực hiện bây giờ, chúng ta sẽ không thấy toàn bộ hiệu quả của nó cho đến nhiều năm trong tương lai, tuy nhiên trí nhớ của chúng ta sẽ không nhớ được nguyên nhân nào đã tạo ra hiệu quả đó.
Sam Ovens khẳng định rằng lý do ông có nhiều tiền và thành công như vậy, và đã thống trị toàn bộ ngành tư vấn, là vì ông kiên trì. Những thành quả ông đang gặt hái bây giờ là hiệu ứng tích lũy của tất cả công việc khó khăn ông đã làm trong nhiều năm. Ông đã kiên trì với một thị trường ngách, một hoạt động tư vấn, và không bỏ cuộc. Hầu hết mọi người không kiên trì. Họ thử một ý tưởng kinh doanh không thành công, rồi bỏ cuộc hoàn toàn và nói “kinh doanh không hiệu quả”. Hoặc họ liên tục thay đổi thị trường ngách (niche jumping) và không kiên trì đủ lâu để nhận được hiệu ứng lũy thừa.
Không có May Mắn, Chỉ có Luật Tự Nhiên
Xã hội đã biến kinh doanh thành một trò may rủi lớn của 1% những người may mắn. Nhưng Sam Ovens không tin vào may mắn. Ông tin rằng không có cái gọi là may mắn hay cơ hội, chỉ có Luật Tự Nhiên từ nhân quả được tích lũy theo cấp số nhân theo thời gian.
Hầu hết mọi người có thể hiểu nhân quả ở mức độ đơn giản: “Tôi ăn bánh và nằm dài trên ghế, thì tôi sẽ không khỏe mạnh”. Nhưng họ không hiểu hiệu ứng tích lũy theo cấp số nhân của thời gian. Một quyết định nhỏ hôm nay, như ăn một chiếc bánh, có thể có tác động khổng lồ trong năm, mười năm tới mà chúng ta không thể thấy ngay.
Mọi thứ trong cuộc sống này là nhân quả và nó tích lũy theo cấp số nhân theo thời gian. Khi bạn hành động mỗi ngày, khi bạn chọn dành một giờ cho doanh nghiệp của mình hôm nay, khi bạn chọn viết ra mục tiêu của mình hôm nay, hoặc khi bạn chọn tham gia khóa đào tạo này hôm nay, bạn phải nghĩ đến hiệu ứng dài hạn của nó. Một hành động nhỏ hôm nay có thể tạo ra hiệu ứng thay đổi cuộc đời trong tương lai, lớn hơn bạn có thể tưởng tượng.
Nếu bạn chọn xem Game of Thrones thay vì hành động cho doanh nghiệp của mình, bạn không biết tác động của nó sẽ như thế nào trong năm năm tới. Loài người chúng ta đã được nuôi dưỡng để quên đi tương lai. Mọi người nói “hãy sống trong hiện tại và quên đi tương lai”. Sam Ovens đồng ý rằng chúng ta nên sống trong hiện tại, nhưng không nên quên đi những gì chúng ta đang làm cho tương lai. Bạn cần liên tục gửi tiền vào tài khoản ngân hàng tương lai này. Điều này bao gồm việc cải thiện tư duy, bản thân và doanh nghiệp của bạn. Bạn sẽ không thấy kết quả lớn trong ngắn hạn, nhưng mọi thứ sẽ tích lũy theo thời gian.
Kỳ Quan Thứ Tám của Thế Giới: Lãi Kép
Albert Einstein đã nói: “Lãi kép là kỳ quan thứ tám của thế giới. Ai hiểu nó, sẽ kiếm được nó. Ai không hiểu nó, sẽ phải trả giá.”. Sam Ovens ban đầu cũng không hiểu ý nghĩa sâu sắc của câu nói này. Nhưng sau nhiều năm, ông nhận ra Einstein đang nói về mọi thứ. Thời gian trên mọi thứ trong thế giới này đều có lãi suất. Mọi điều bạn làm hôm nay đều bắt đầu tích lũy theo cấp số nhân, giống như lãi kép trong tài khoản ngân hàng.
Nếu bạn tiết kiệm một đô la hôm nay và đó là tất cả những gì bạn làm, lúc đầu bạn sẽ nghĩ: “Tôi có quá ít tiền”. Nhưng nếu bạn sử dụng máy tính lãi kép và tính toán theo thời gian, bạn sẽ kinh ngạc. Hãy nhìn vào sự giàu có của Warren Buffett theo thời gian, nó tuân theo một đường cong dốc đứng. Điều này không chỉ áp dụng cho tiền bạc mà cho mọi mối quan hệ nhân quả trên thế giới. Những người quên đi lãi kép cuối cùng phải trả giá đắt cho nó, không chỉ về tiền bạc mà về mọi thứ.
Cách Làm Chủ Luật Tự Nhiên
Để làm chủ Luật Tự Nhiên và kiểm soát cuộc đời mình, bạn phải tuân thủ ba lời hứa sau:
- Kiến Thức: Hãy hứa sẽ trở thành một người học hỏi nhiệt tình với niềm đam mê tích lũy trí tuệ thế gian. Mở rộng tâm trí và học hỏi liên tục.
- Trí Nhớ: Hãy hứa sẽ đối mặt với các hệ thống niềm tin và cài đặt một mô hình tư duy và thế giới quan mới. Hiểu rằng ký ức của bạn có thể sai.
- Thời Gian: Hãy hứa sẽ kiên trì với quy trình này và hành động nhất quán cho đến khi hiệu ứng tích lũy kép đứng về phía bạn. Hiểu các hiệu ứng tích lũy phi tuyến tính của thời gian và cách sử dụng nó để đạt được lợi thế tối đa. Nhớ rằng lãi kép là một trong những lực lượng vĩ đại nhất.
Nếu bạn kiên trì đọc mục tiêu mỗi ngày, ví dụ, muốn có một chiếc Ferrari, và không thấy nó vào ngày thứ tư, đừng bỏ cuộc. Sam Ovens đã từng viết mục tiêu có một chiếc Ferrari đỏ khi 22 tuổi và nghĩ rằng mình thật ngớ ngẩn. Ông vẫn giữ nó trong mục tiêu của mình và đọc nó mỗi ngày. Điều điên rồ là, sau này ông đã có chiếc Ferrari đó, và ông đã quên mất rằng đó là một trong những mục tiêu của mình. Đôi khi chúng ta đạt được mục tiêu vào thời điểm chúng ta đã quên mất chúng là mục tiêu của mình. Chính trí nhớ là thứ khiến chúng ta ngừng đọc mục tiêu, ngừng đặt mục tiêu và ngừng tin vào nhân quả, bắt đầu tin vào cơ hội.
Chúng ta dễ mắc lỗi (fallible) ở chỗ chúng ta quên đi tất cả những điều này: chúng ta quên rằng mọi hành động hôm nay sẽ có hiệu ứng lũy thừa trong tương lai; chúng ta quên rằng cách chúng ta ghi nhớ mọi thứ là sai; chúng ta quên rằng chúng ta luôn phải học hỏi, và cách duy nhất để thất bại thực sự là nghĩ rằng bạn không cần học thêm gì nữa.
Phần 4: Phương Trình Tư Vấn Thực Tiễn – Kiến Tạo Giá Trị Vô Hạn
Bây giờ, chúng ta sẽ chuyển sang Phương Trình Tư Vấn. Nếu Phương trình Cuộc sống (C + PE^T = D) giúp chúng ta đạt được ước mơ cá nhân, thì Phương trình Tư vấn giúp chúng ta tạo ra giá trị trong thị trường với tư cách là một nhà tư vấn. Đối với những người mới bắt đầu, không có thị trường ngách, chưa từng kinh doanh tư vấn và tự hỏi “tôi sẽ làm gì? Làm thế nào để kiếm tiền? Tôi không biết gì cả”, phương trình này sẽ chỉ cho bạn thấy mọi thứ thực sự đơn giản như thế nào.
Phương trình Tư vấn cũng tương tự như quy luật tự nhiên về Luận đề, Phản đề và Tổng đề. Nó được cấu trúc bởi ba yếu tố cốt lõi:
Thị trường ngách (Niche) x Sản phẩm/Dịch vụ (Offer) = Kết quả (Result)
Hãy cùng phân tích từng thành phần:
1. Thị Trường Ngách (Niche): Tập Trung vào Một Nhóm Cụ Thể
- Định nghĩa: Thị trường ngách là một nhóm người cụ thể tập hợp lại với những thuộc tính tương tự. Những người này có thể được nhóm lại theo bất kỳ cách nào, hình dạng hay hình thức nào. Nó có thể là B2B (doanh nghiệp với doanh nghiệp), B2C (doanh nghiệp với khách hàng), hoặc theo cách Sam Ovens gọi là B2P (doanh nghiệp với con người), vì thực ra không có B2B hay B2C, chỉ có kinh doanh với con người.
- Sự cụ thể: Điều chính yếu là nó phải cụ thể và những người tham gia có những điểm tương đồng. Chúng ta cần tìm một nhóm người cùng nhau.
- Tại sao không phải “mọi người”? Chúng ta không muốn bắt đầu với “mọi người” vì mỗi người đều khác nhau. Nếu chúng ta tập trung vào tất cả mọi người, sản phẩm/dịch vụ của chúng ta sẽ hiệu quả với một số người và không hiệu quả với những người khác, và chúng ta sẽ tự hỏi mình đã sai ở đâu. Lỗi là chúng ta đã tập trung vào mọi người thay vì một nhóm cụ thể.
- Xác định vấn đề và mong muốn:
- Bạn phải chọn một thị trường ngách là một nhóm người.
- Chúng ta cần đảm bảo rằng họ có những điểm tương đồng.
- Chúng ta phải xác định một vấn đề gây đau đớn mà họ muốn giải quyết.
- Chúng ta phải xác định một mong muốn mạnh mẽ về một giải pháp hoặc sự chuyển đổi mà họ có.
- Tức là, tình huống hiện tại của họ là gì và tình huống mong muốn của họ là gì?.
- Đánh giá mức độ khẩn cấp (Urgency):
- Bạn cần xếp hạng mức độ khẩn cấp của vấn đề và mong muốn này trên thang điểm từ 1 đến 10.
- Họ khao khát điều đó đến mức nào? Vấn đề của họ tồi tệ đến mức nào và mong muốn của họ cấp bách đến mức nào?.
- Điểm càng cao (gần 10), thì bạn càng tìm thấy một thị trường ngách tốt và một vấn đề tốt trong thị trường ngách đó.
- Hãy tưởng tượng bạn đang cố gắng bán vé máy bay cho một người không biết mình muốn đi đâu. Bạn cần biết họ muốn đi đâu trước khi cố gắng bán cho họ bất cứ thứ gì. Rất nhiều nhà tư vấn đang cố gắng bán vé đi Trung Quốc trong khi khách hàng muốn đi Pháp.
- Sam Ovens khẳng định ông đã “nắm vững” thị trường ngách của mình đến mức hiểu vấn đề và mong muốn của họ hơn bất kỳ ai khác, có thể viết một ngày trong nhật ký của họ còn tốt hơn chính họ. Ông chấm điểm khẩn cấp là 9 hoặc 10/10.
2. Sản Phẩm/Dịch Vụ (Offer): Giải Pháp Đơn Giản và Hiệu Quả
- Định nghĩa: Sản phẩm/dịch vụ là giải pháp, dịch vụ, thông tin hoặc lời khuyên đã hứa mà bạn cung cấp.
- Thiết kế dựa trên nhu cầu: Nó phải được thiết kế để giải quyết vấn đề và đạt được mong muốn của thị trường ngách. Bạn không chỉ “tạo ra một mớ lộn xộn” mà phải nhìn vào thị trường ngách, tình huống hiện tại và tình huống mong muốn của họ (mà bạn đã hỏi họ). Sau đó, bạn thiết kế một sản phẩm/dịch vụ để giúp họ đi từ tình huống hiện tại đến tình huống mong muốn.
- Đặc điểm quan trọng:
- Tối thiểu về thời gian của bạn: Nên tốn ít thời gian của bạn nhất có thể.
- Có thể lặp lại (Repeatable): Nên có khả năng lặp lại càng nhiều càng tốt.
- Tập trung: Bạn chỉ nên đặt một điều nhỏ bé vào “túi” của mình, điều thực sự đạt được kết quả, thay vì cố gắng nhồi nhét càng nhiều thứ càng tốt.
- Các thành phần của một Offer:
- Thông điệp (Message): Bạn truyền đạt điều gì? (ví dụ: “Chúng tôi sẽ xây dựng kênh bán hàng, quảng cáo Facebook và giúp bạn có khách hàng trong 30 ngày”).
- Mô hình (Model): Cách bạn cung cấp dịch vụ? (ví dụ: “Done For You” – chúng tôi làm giúp bạn; hoặc huấn luyện nhóm trực tuyến).
- Kinh tế học (Economics): Mô hình kinh doanh của bạn hoạt động như thế nào? Giá cả? (ví dụ: 2.000 đô la mỗi tháng; doanh thu định kỳ hay một lần?).
- Độ cộng hưởng (Resonance): Thị trường đón nhận sản phẩm/dịch vụ của bạn tốt đến mức nào? Nó có tác động mạnh mẽ đến khách hàng tiềm năng không? (đánh giá từ 1 đến 10). Một offer tốt và thông điệp tốt sẽ có điểm cộng hưởng cao.
- Sam Ovens tự tin rằng thông điệp của ông “sắc như dao cạo”, mô hình được tối ưu hóa, kinh tế học được điều chỉnh và độ cộng hưởng khiến mọi người “nổi da gà”. Điều này không đến từ may mắn mà từ việc liên tục suy nghĩ và cải thiện.
3. Kết Quả (Result): Sự Chuyển Đổi Sâu Sắc
- Định nghĩa: Kết quả là tình huống/trạng thái cuối cùng sau khi thị trường ngách tiếp xúc với sản phẩm/dịch vụ. Đó là giải pháp cho vấn đề của thị trường ngách và việc thực hiện các mong muốn của họ.
- Tính đúng đắn của offer: Nếu offer của bạn đúng, kết quả sẽ là khách hàng giải quyết được vấn đề và đạt được mong muốn của họ. Nếu không đúng, họ sẽ không đạt được những điều đó, hoặc chỉ đạt được một phần. Kết quả cuối cùng phải là điều mà khách hàng mong muốn ngay từ đầu, không hơn không kém.
- Độ sâu sắc (Profound): Kết quả nên càng sâu sắc (profound) càng tốt, và trong thời gian ngắn nhất có thể. Chúng ta không chỉ muốn giúp ai đó tăng một chút nhỏ.
- Ví dụ: Nếu một nha sĩ muốn kiếm thêm $10.000/tháng, và offer của bạn giúp họ kiếm thêm $5.000, đó không phải là kết quả tuyệt vời và họ có thể hủy dịch vụ. Nhưng nếu bạn giúp họ kiếm thêm $100.000/tháng, đó là một kết quả sâu sắc. Khi bạn có một dịch vụ tạo ra kết quả như vậy, mọi thứ sẽ lan truyền, mọi nha sĩ sẽ nói với nhau về nó, và đó là lúc mọi thứ bùng nổ theo cấp số nhân.
- Đánh giá Kết quả:
- Độ phức tạp (Complexity): Để đạt được kết quả mong muốn, việc cung cấp dịch vụ này phức tạp đến mức nào đối với bạn? (1-10).
- Khả năng (Possibility): Khả năng đạt được kết quả này là bao nhiêu? (1-10).
- Khung thời gian (Timeframe): Bạn có thể cung cấp kết quả này trong bao lâu?.
- Mục tiêu của nhà tư vấn: Với tư cách là nhà tư vấn, bạn liên tục làm việc trên ba yếu tố này (Niche, Offer, Result). Bạn nói chuyện với thị trường ngách, tìm hiểu nhu cầu, mong muốn của họ, sau đó cải thiện offer của mình (làm gì nhiều hơn, làm gì ít hơn) và xem xét kết quả. Bạn phải luôn cố gắng làm cho kết quả càng sâu sắc càng tốt và trong thời gian ngắn nhất có thể. Mọi người đều muốn càng nhiều càng tốt trong thời gian ngắn nhất, và càng làm được điều đó, bạn càng tạo ra một offer tuyệt vời.
- Sam Ovens đã trải qua quá trình này. Khi mới bắt đầu tư vấn, kết quả khách hàng nhận được không sâu sắc và mất nhiều thời gian. Nhưng theo thời gian, ông tập trung cải thiện để kết quả ngày càng sâu sắc và khung thời gian ngày càng được rút ngắn. Đó là cách ông có được những khách hàng như Andrew Agnew, người đã tăng từ $17.000/tháng lên $200.000/tháng chỉ trong 90 ngày – một kết quả “phi lý”, “sâu sắc”. Ông đã giúp nhiều người đạt hơn một triệu đô la trong vòng một năm.
Ví dụ Minh Họa về Phương Trình Tư Vấn:
- Ví dụ 1: Công ty Kế toán nhỏ (không liên quan đến tiền)
- Niche: Một công ty kế toán nhỏ từ 1 đến 5 người.
- Vấn đề: Đang chật vật để có khách hàng.
- Mong muốn: Muốn kiếm nhiều tiền hơn so với những gì có thể kiếm được ở một công ty lớn.
- Mức độ khẩn cấp (Urgency): 6/10.
- Offer:
- Thông điệp: “Chúng tôi sẽ xây dựng kênh bán hàng, quảng cáo Facebook và giúp bạn có khách hàng trong 30 ngày”.
- Mô hình: Done For You (chúng tôi làm giúp).
- Kinh tế học: $2.000/tháng.
- Cộng hưởng (Resonance): 7/10 (Thông điệp này làm cho kế toán viên ngồi thẳng dậy).
- Result:
- Kết quả mong muốn: Có thêm khách hàng và kiếm nhiều tiền hơn.
- Độ phức tạp: 9/10 (vì là Done For You, xây kênh bán hàng, quảng cáo Facebook).
- Khả năng: [Đánh giá từ người tư vấn].
- Khung thời gian: Khoảng 40 ngày.
- Ví dụ 2: Brittany – Đánh bại chứng ăn uống vô độ (không liên quan đến tiền)
- Niche: Phụ nữ trẻ gặp vấn đề ăn uống vô độ (binge eating issues).
- Vấn đề: Đấu tranh với chứng ăn uống vô độ, sức khỏe và hạnh phúc.
- Mong muốn: Thoát khỏi thói quen phá hoại này.
- Mức độ khẩn cấp (Urgency): 9/10 (Đây là vấn đề nghiêm trọng, ưu tiên cao).
- Offer:
- Thông điệp: “Đánh bại chứng ăn uống vô độ trong 60 ngày hoặc ít hơn”.
- Mô hình: Chương trình huấn luyện nhóm trực tuyến.
- Kinh tế học: $4.000, phí một lần.
- Cộng hưởng (Resonance): 9/10 (Thông điệp mạnh mẽ cho đúng người).
- Result:
- Kết quả mong muốn: Thoát khỏi chứng ăn uống vô độ trong 60 ngày.
- Độ phức tạp: 4/10 (huấn luyện nhóm trực tuyến không quá phức tạp).
- Khả năng: 8/10 (tỷ lệ thành công khá tốt).
- Khung thời gian: 40 ngày (có thể cung cấp nhanh hơn lời hứa).
- Thành công của Brittany: Từ $2-3k/tháng lên $60-70k/tháng, gần $1M/năm. Điều này chứng minh rằng không nhất thiết phải kinh doanh liên quan đến tiền; nhiều người quan tâm đến những thứ khác hơn tiền (ví dụ: các ngách về mối quan hệ, sức khỏe, giảm đau).
Phần 5: Mấu Chốt của Thành Công và Những Điều Cần Tránh – Tập Trung vào Nền Tảng
Sự khác biệt giữa một nhà tư vấn giỏi và một nhà tư vấn kém nằm ở việc bạn hiểu rõ công thức này và đạt điểm cao trên các thang đánh giá khác nhau như thế nào. Sam Ovens khẳng định rằng lý do doanh nghiệp tư vấn của ông kiếm được hơn $100.000 mỗi ngày và đang trên đà đạt $50.000.000 trong năm nay không phải vì giọng New Zealand, căn hộ đẹp, quảng cáo Facebook, hay bất kỳ điều gì nhỏ nhặt khác.
Tập Trung vào Điều Quan Trọng Nhất, Tránh Xao Nhãng:
Con người thường tập trung vào những điều sai lầm. Họ nghĩ rằng thành công là về quảng cáo Facebook, về trang phục trong video, kiểu tóc hay giọng nói. Điều đó thật điên rồ. Thành công hoàn toàn là do Sam Ovens đã nắm vững ba yếu tố cốt lõi: Niche, Offer, Result.
- Ông hiểu thị trường ngách của mình tốt hơn bất kỳ ai khác, hiểu vấn đề và mong muốn của họ.
- Ông có offer được điều chỉnh hoàn hảo: thông điệp sắc bén, mô hình tối ưu, kinh tế học chuẩn và độ cộng hưởng mạnh mẽ.
- Và quan trọng nhất, các chương trình của ông mang lại kết quả. Khách hàng nhận được kết quả sâu sắc trong thời gian ngắn.
Điều này không đến từ sự may mắn hay các yếu tố bề ngoài. Sam Ovens thừa nhận rằng ông rất tệ về mạng xã hội, không có tài khoản Instagram hoạt động, không viết blog thường xuyên, thương hiệu cá nhân cũng không tốt, trang web trông cũng tệ. Ông làm sai gần như mọi thứ mà người khác nghĩ bạn nên làm (viết sách, xuất hiện trên New York Times Bestseller, phát biểu trên sân khấu, v.v.).
Trong thế giới hiện đại, chúng ta đã bị nhầm lẫn. Sam Ovens kể về một bài báo của Dustin Hoffman nói rằng các diễn viên Mỹ đang mờ nhạt dần vì họ quan tâm nhiều hơn đến hình ảnh và sự xuất hiện trên mạng xã hội hơn là nghề nghiệp của mình. Ngược lại, những người tập trung vào điều đúng đắn (kỹ năng diễn xuất) sẽ trở nên tốt hơn và cuối cùng vượt lên. Những diễn viên giỏi nhất thế giới như Leonardo DiCaprio thường có tài khoản mạng xã hội rất tệ; họ tập trung vào nghề nghiệp của mình và để điều đó nói lên tất cả. Tương tự, những vận động viên vĩ đại như Michael Jordan cũng vậy.
Đừng tìm kiếm danh tiếng mà không có nội dung thực chất. Sam Ovens không quan tâm đến việc nổi tiếng, thậm chí còn muốn ít nổi tiếng nhất có thể. Nhưng ông quan tâm đến nội dung thực chất, đến công việc và phương pháp của mình, muốn chúng trở thành tốt nhất thế giới.
Nếu bạn muốn biết điều gì làm cho một công ty thành công, một nhà tư vấn thành công, làm thế nào để kiếm hàng triệu đô la trong kinh doanh, đó là về việc làm chủ phương trình này. Đây là cốt lõi của mọi thứ, là nhân quả, là phương trình của bạn: thị trường ngách, sự hiểu biết về nó, mức độ khẩn cấp; thông điệp, mô hình, kinh tế học, độ cộng hưởng của thông điệp với thị trường; và cuối cùng là kết quả – độ sâu sắc, khả năng cung cấp, độ phức tạp khi cung cấp, và khung thời gian.
Nếu bạn làm đúng những điều này, bạn thậm chí không cần quảng cáo Facebook. Khách hàng sẽ xếp hàng trước cửa nhà bạn, sẵn sàng mua.
Ví dụ Cực Đoan: Chữa Bệnh Ung Thư
Để củng cố điều này, hãy xem xét một ví dụ cực đoan: chữa ung thư.
- Niche: Người mắc bệnh ung thư.
- Mong muốn/Khẩn cấp: Rất cao, 10/10.
- Offer: Một viên thuốc duy nhất có thể loại bỏ ung thư.
- Độ cộng hưởng: 10/10.
- Giá: Bạn có thể tính bất kỳ số tiền nào, ví dụ $10.000, và mọi người sẽ tìm cách có đủ tiền để mua.
- Mô hình: Chỉ đơn giản là cung cấp một viên thuốc.
- Thông điệp: Chữa ung thư bằng một viên thuốc.
- Result:
- Kết quả: Ung thư được chữa khỏi.
- Độ phức tạp: 1/10 (chỉ cần nuốt một viên thuốc).
- Khả năng: 10/10 (luôn hiệu quả).
- Khung thời gian: Qua một đêm.
Nếu bạn có thể tạo ra một offer như vậy, bạn không cần biết cách chạy quảng cáo Facebook hay bất cứ điều gì khác. Bạn có thể có trang web tệ nhất thế giới, không có sự hiện diện trên mạng xã hội, và bạn vẫn sẽ là người giàu nhất thế giới.
Mấu chốt là làm đúng những điều nền tảng này. Sau đó, bạn có thể sử dụng Facebook và các công cụ khác để lan truyền thông điệp. Nhưng nếu thông điệp của bạn yếu kém, không giải quyết được vấn đề nào, thì bạn sẽ nghĩ Facebook không hiệu quả. Không, không, không, đó là do thị trường ngách, offer và kết quả của bạn kém.
Hầu hết các doanh nghiệp tư vấn, hoặc bất kỳ doanh nghiệp nào, đều gặp vấn đề ở đây. Không phải do Facebook hay các yếu tố khác, mà luôn là ở ba yếu tố này. Điều này cực kỳ quan trọng và bạn cần không ngừng cố gắng cải thiện nó.
Và hãy nhớ, điều này không chỉ áp dụng cho kinh doanh hoặc kiếm tiền. Như ví dụ về Brittany, niche của cô ấy là giúp phụ nữ trẻ đánh bại chứng ăn uống vô độ. Đây là một vấn đề nghiêm trọng, có mức độ khẩn cấp cao, và cô ấy đã đạt được thành công đáng kinh ngạc bằng cách áp dụng chính phương trình này. Nhiều người quan tâm đến việc giải quyết các vấn đề sức khỏe, mối quan hệ, hoặc nỗi đau hơn là kiếm thêm tiền.
Kết Luận: Sức Mạnh của Chân Lý và Hành Động Nhất Quán
Chúng ta đã đi qua một hành trình khám phá những nguyên tắc nền tảng nhất chi phối sự tồn tại và thành công: Luật Tự Nhiên và Phương Trình Tư Vấn. Những khái niệm này, thoạt nghe có vẻ đơn giản, lại ẩn chứa sức mạnh biến đổi to lớn khi chúng ta hiểu và áp dụng chúng một cách có ý thức.
Luật Tự Nhiên là quy luật chi phối mọi thứ trong vũ trụ, là chân lý tối hậu mà không ai có thể chống lại hay thay đổi. Nó hoạt động thông qua nguyên lý nhân quả: mọi hành động (nguyên nhân) đều dẫn đến một kết quả (hiệu quả). Hiểu được điều này là bước đầu tiên để ngừng đổ lỗi cho các yếu tố bên ngoài và bắt đầu nhận trách nhiệm cho cuộc sống của mình.
Tuy nhiên, khả năng của con người trong việc nhận biết và tận dụng nhân quả thường bị cản trở bởi tính dễ mắc lỗi của con người (human fallibility), xuất phát từ ba yếu tố chính:
- Kiến thức: Hầu hết mọi người không tìm kiếm sự thật và không đầu tư vào việc học hỏi liên tục. Để làm chủ Luật Tự Nhiên, chúng ta phải trở thành những người học hỏi nhiệt tình, luôn giữ tâm trí cởi mở và tìm kiếm trí tuệ thế gian.
- Trí nhớ: Ký ức của chúng ta dễ bị sai lệch và thay đổi theo thời gian, khiến chúng ta quên đi nguyên nhân thực sự của các sự kiện và dẫn đến những niềm tin sai lầm. Chúng ta cần đối mặt với những niềm tin cũ và cài đặt một thế giới quan mới dựa trên sự thật, không phải trên ký ức không chính xác.
- Thời gian: Đây là lực lượng bị hiểu lầm nhất. Hầu hết mọi người nhìn thời gian theo đường tuyến tính và không hiểu được hiệu ứng tích lũy theo cấp số nhân (exponential compounding effect) của nó. Các hành động nhỏ hôm nay sẽ có tác động khổng lồ trong tương lai, nhưng ký ức của chúng ta lại mờ nhạt dần, khiến chúng ta thường quên đi nguyên nhân khi kết quả lớn xuất hiện.
Chính sự giao thoa giữa đường cong hiệu ứng tăng theo cấp số nhân và đường cong trí nhớ giảm theo cấp số nhân đã khiến con người dễ mắc lỗi. Điều này làm cho thành công có vẻ ngẫu nhiên hoặc bất khả thi, và dẫn đến việc mọi người bỏ cuộc quá sớm hoặc thay đổi những gì đang hiệu quả.
Từ đó, chúng ta hiểu được lãi kép là kỳ quan thứ tám của thế giới. Nó không chỉ áp dụng cho tiền bạc mà cho mọi hành động trong cuộc sống. Mỗi quyết định, mỗi hành động nhỏ bé hôm nay đều là một khoản đầu tư vào “tài khoản ngân hàng tương lai” của chúng ta, và nó sẽ tích lũy theo cấp số nhân. Người hiểu được nó sẽ kiếm được nó; người không hiểu sẽ phải trả giá đắt. Để làm chủ nó, chúng ta phải kiên trì với hành động nhất quán theo thời gian.
Cuối cùng, Phương Trình Tư Vấn (Niche x Offer = Result) là công cụ thực tế để áp dụng Luật Tự Nhiên vào việc tạo ra giá trị. Nó yêu cầu chúng ta:
- Xác định một thị trường ngách cụ thể: Một nhóm người có vấn đề và mong muốn sâu sắc, có mức độ khẩn cấp cao.
- Xây dựng một sản phẩm/dịch vụ (offer) mạnh mẽ: Một giải pháp được thiết kế để trực tiếp giải quyết vấn đề và đáp ứng mong muốn của thị trường ngách, tối thiểu về thời gian và có thể lặp lại.
- Mang lại kết quả (result) sâu sắc: Một sự chuyển đổi vượt quá mong đợi của khách hàng, được cung cấp trong thời gian ngắn nhất có thể.
Sam Ovens đã chứng minh rằng việc nắm vững ba yếu tố này là nền tảng của mọi thành công, bất kể các yếu tố bề ngoài khác như quảng cáo, hình ảnh mạng xã hội hay ngoại hình. Khi Niche x Offer = Result được tối ưu hóa, khách hàng sẽ tự động đến, bởi vì giá trị được tạo ra là quá lớn để bỏ qua.
Tóm lại, bài học này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc học hỏi liên tục, thách thức những niềm tin cũ và hiểu rõ cách thời gian làm mọi thứ tích lũy kép. Mọi hành động bạn thực hiện hôm nay đều có tác động sâu sắc đến tương lai của bạn. Đừng trì hoãn giấc mơ của bạn, đừng đánh giá thấp sức mạnh của những hành động nhỏ hàng ngày. Hãy kiên trì, tập trung vào những điều cốt lõi (Niche, Offer, Result) và liên tục cải thiện chúng.
Hãy giữ tâm trí cởi mở. Hãy trở thành một người học hỏi nhiệt tình. Hãy chịu trách nhiệm cho cuộc sống của mình. Bởi vì, khi bạn nắm vững Luật Tự Nhiên và Phương Trình Tư Vấn, bạn sẽ có khả năng kiểm soát cuộc sống, kiến tạo ước mơ và tạo ra giá trị vượt xa mọi tưởng tượng. Đây chính là mọi thứ.